9 maart 2022

Hoe vaak heb je tijdens het lopen of fietsen last gehad van scheuren in het asfalt en opgetilde straatstenen? Of erger nog, viel eroverheen? Jaar na jaar besteden steden veel geld aan het herstel van bestrating om schadeclaims van bewoners te voorkomen. Er is altijd veel speculatie over wat het eerst kwam: de wortel of de scheur.

Schade aan bestrating veroorzaakt door boomwortels kan worden voorkomen.
Als boomenthousiastelingen willen we graag geloven dat de barst er eerder was en dat de civiele specialisten de schuldige zijn. Helaas is het verhaal complexer en een combinatie tussen verschillende ontwerpaspecten (zowel technisch als esthetisch), uitvoering van het werk en lokale omstandigheden. Maar met de juiste implementatie (ontwerp en realisatie) kan schade worden voorkomen.

Wat openbare ruimtes betreft worden helaas vaak compromissen gesloten vanwege budgettaire of tegenstrijdige vereisten. Deze tegengestelde eisen zijn vaak de oorzaak van het probleem. En maken het bijna onmogelijk om een gehavende stoep uit te sluiten. Veel studies zijn gedaan naar de relatie tussen boomwortels en beschadigde bestrating. Deze studies hebben vaak betrekking op een specifieke locatie of boomsoort.

Bomen in granulaat
Onderzoek toont ook aan dat boomwortels in granulaat beter vertakken; wat betekent dat er meer kleinere wortels zijn. Maar zodra deze kleinere wortels groter worden dan de porieruimte tussen de stenen, is ook in bomengranulaat wortelopdruk onvermijdelijk. Granulaat zal de wortelopdruk alleen uitstellen.

Algemene conclusie: twee oorzaken van wortelopdruk
Na evaluatie van deze onderzoeksrapporten wordt de algemene conclusie vooral bepaald door twee belangrijke facetten. Ten eerste veroorzaken grotere wortels meer schade (wortels worden elk jaar groter en groter). Bovendien is de schade het hoogst wanneer wortels hoger in het profiel groeien. Dat is de reden waarom de meeste schade wordt veroorzaakt doordat grote wortels dicht bij het oppervlak groeien.