29 oktober 2019

In de innovatieve proeftuin in Houten worden verschillende klimaatadaptieve oplossingen toegepast.

Veel stadse wijken zijn door de jaren heen stenig geworden. Veel tuinen zijn bestraat en er is weinig groen, waardoor veel van deze wijken problemen hebben met waterberging. Om klimaatmaatadaptieve innovaties toe te passen creëerde de gemeente Houten direct naast het stadshuis een proeftuin met diverse groenoplossingen en om ervaringen op te doen.

Bij het ontwerpen van de grijze gebieden (steden en ook woonwijken) is het belangrijk rekening te houden met de steeds vaker voorkomende extreme weersituaties. De inrichting moet daarom anders. Het is van belang zoveel mogelijk te ontharden, te vergroenen en om ruimte voor water en buffering van water voor drogere tijden te creëren.

In de proeftuin zijn verschillende methoden van ‘afkoppelen’ (alle regenwater in de bodem infiltreren of naar oppervlaktewater afvoeren) toegepast zoals we die in het stedelijk gebied gewend zijn. Daarnaast is gefocust op ‘meekoppelen’. Om zo de bestaande leefomgeving, die nog niet is afgekoppeld, stukje bij beetje aan te pakken. Denk aan diverse soorten grastegelsystemen, meer ruimte voor plantvakken en begroeiing toepassen bij de halfverharding.




De installatie van de TreeParker als waterabsorptiesysteem in Houten: optimale combinatie van groen, grijs en blauw

De voordelen van hemelwater afleiden in boomgroeiplaats TreeParker
Bomen en waterinfiltratie worden nog steeds te vaak gescheiden toegepast. Maar er zijn ook mogelijkheden waarbij de functies bomen en wateropvang elkaar zelfs versterken. Gemeente Houten laat zien hoe meerdere functies gecombineerd in het TreeParker systeem leiden tot een beter resultaat.

Multifunctioneel gebruik van de ruimte: groen grijs en blauw
Onverdichte grond is ideaal voor de groei van een boom en voor de infiltratie van water. Zoals bij bomen in een park. Echter in een hoogstedelijk gebied is hier geen ruimte voor, alles is verhard. Hoe kunnen we dan alsnog de bomen in de verharding voorzien van een onverdichte grond? Dat kan met een TreeParker systeem. De TreeParker is een dragende constructie onder de verharding, die gevuld wordt met een onverdichte grond.

Drie functies op één plek: bomen, bestrating en wateropvang.


De onverdichte grond in de TreeParker onder de verharding (grijs) zorgt ervoor dat de boom zonder problemen groeit (groen) en water op een natuurlijke manier infiltreren (blauw).

Meerwaarde van de boom optimaliseren
Iedereen weet dat bomen bovengronds onze lucht filteren op meerdere manieren. Maar wist u ook dat bomen onze bodem en water zuiveren? Ze doen dit in samen met het bodemleven en fysische eigenschappen van de grond. Hemelwater neemt tijdens het afstromen veel vervuiling mee. Fytoremediatie zorgt ervoor dat ook deze vervuilingen afgebroken en/of vastgelegd worden. Fytoremediatie is de kracht van de natuur om vervuilingen, vaak veroorzaakt door mensen, op te ruimen. Een boombunkersysteem zoals TreeParker is ideaal om deze natuurlijke opschoonacties te faciliteren. Zo kan de boom ook ondergronds meerwaarde bieden voor onze maatschappij en stad.

Specifiek aan deze toepassing: waterabsorptiesysteem
Naast de fietsenstalling werden TreeParkers geïnstalleerd van 80 cm hoogte. Eerder stond op deze plek een lindeboom, maar deze was niet meer vitaal en is daarom weggehaald. De aannemer Peek Infra heeft het plantgat uitgegraven om het multifunctionele waterbergingssysteem te kunnen aanleggen. Onder de boombunker is een extra voorziening getroffen waarin het gezuiverde overtollige water bewaard kan worden (waterabsorptiesysteem). Dit overtollige water wordt in een droge periode weer opgenomen door de grond zodat de boomwortels hiervan profiteren. Het totale systeem heeft een statische bergingscapaciteit van circa 70 procent.


Artist impression van TreeParker als waterabsorptiesysteem

Wateroverschot voorkomen
Het TreeParker systeem wordt gevoed met water afkomstig van enerzijds het dak en anderzijds regenwater. Dat valt op de bestrating en infiltreert via brede voegen het boombunkersysteem in. Een tijdelijke verzadiging van de grond is geen probleem maar dat mag niet te lang duren, vandaar dat het systeem is uitgerust met diverse overstortvoorzieningen. Na verzadiging van de grond stroomt het overtollige water, via een overstort hoog in het TreeParker systeem, direct naar de wateropvang onder de TreeParker. Zodra deze wateropvang op een bepaald niveau komt, zorgt een overstort onder het TreeParkersysteem ervoor dat het water wordt afgevoerd. Hierbij is het belangrijk om te weten wat de doorlatendheid van de ondergrond is.

Klimaatbestendig inrichten
Met deze waterdoorlatende bestrating en proeftuin biedt gemeente Houten oplossingen op het gebied van waterproblematiek en speelt zij in op zwaarder wordende piekbuien, maar ook langere perioden van droogte. Om dit water te bergen is niet alleen ondergronds maar ook bovengronds ruimte nodig. Het is van belang zoveel mogelijk te ontharden, te vergroenen en ruimte te creëren voor water en buffering van water voor drogere tijden.